ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗ ΧΙΟ

Μέχρι και τις τελευταίες δεκαετίες του περασμένου αιώνα οι ανάγκες της πόλης της Χίου, που ήταν και ο βασικός καταναλωτής, καλύπτονταν, για μεν την ύδρευση από τις πηγές Αγ. Τριάδος , Δαφνώνα και Τρυπατέ...

μέσω ανοιχτών καναλιών για τις ανάγκες των οποίων κατασκευάσθηκαν, για δε την άρδευση των εσπεριδοειδών καλυπτόταν επιτυχώς μέσω των γνωστών μαγκανοπήγαδων, 750 περίπου και μέχρι και την δεκαετία του 1960. Στη συνέχεια και σταδιακά επικράτησαν οι γεωτρήσεις. Δυστυχώς όμως η αλόγιστη χρήση και η άντληση από μεγάλα βάθη ανέτρεψε την έως τότε υπάρχουσα ισορροπία με συνέπεια την υφαλμύριση της λεκάνης, την εμφάνιση του υδραργύρου και την κατάρρευση της ποιότητας. Έτσι φτάσαμε στην σημερινή κατάσταση την οποία και θα αναλύσουμε παρακάτω διεξοδικά.

Μέχρι πριν ένα χρόνο, ο κάθε Καποδιστριακός Δήμος, αντιμετώπιζε μεμονωμένα το υδρευτικό του πρόβλημα, μέσα στα δικά του γεωγραφικά όρια, με συνέπεια πλήθος από στρεβλώσεις ορθής διαχείρισης. Σήμερα το υδρευτικό πρόβλημα του νησιού μας, για πρώτη φορά, αντιμετωπίζεται ενιαία, απόρροια της εφαρμογής   του Καλλικράτη και της δημιουργίας της νέας  ΔΕΥΑΧ για όλο το νησί.

Ας συζητήσουμε λοιπόν σήμερα με τα καινούργια δεδομένα:

Η Χίος από όλους όσους μελέτησαν το υδρευτικό της, χωρίζεται σε τρεις υδρογεωγραφικές ενότητες, δηλαδή:

1) Βόρεια Χίος που περιλαμβάνει τις δημοτικές ενότητες Καρδαμύλων και Αμανής

2) Κεντρική Χίος που περιλαμβάνει την Κεντρική Χίο και ασχολείται κύρια  με  την λεκάνη του     Κορακάρη.

3) Νότια Χίος που περιλαμβάνει τις δημοτικές  ενότητες  Ιωνίας και Μαστιχοχωρίων

Ας ρίξουμε μια ματιά στις ενότητες αυτές με τα σημερινά δεδομένα.

• Βόρεια Χίος

Είναι η πλέον προικισμένη. Έχει υψηλή βροχόπτωση περίπου 100cm και κατάλληλα εδάφη για συγκράτηση του νερού και την αξιοποίηση του. Έτσι  παρουσιάζεται γενικά ένα πλεόνασμα που σε συνδυασμό με την συνεχή μείωση  του πληθυσμού τείνει να αυξηθεί. Τα σημερινά προβλήματα εστιάζονται κυρίως στην διανομή του νερού  στα δίκτυα και στην μεγάλη ζήτηση της καλοκαιρινής περιόδου Μειονέκτημα είναι επίσης ο καταμερισμός και το πλήθος μικρών αυτόνομων μονάδων  ύδρευσης που κάθε μια έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και οι μεγάλες αποστάσεις από το κέντρο, που δυσκολεύουν την αποκατάσταση βλαβών.

• Νότια Χίος

Η Νότια Χίος έχει χαμηλή βροχόπτωση, 40 cm περίπου, και στην πλειοψηφία τους ακατάλληλα εδάφη που δεν βοηθούν στην συγκράτηση των βροχοπτώσεων, ενώ είναι αναπτυσσόμενο κομμάτι του νησιού με ολοένα περισσότερες ανάγκες. Επιπλέον έχει σοβαρά προβλήματα υποδομών σε δίκτυο και αντλιοστάσια. Ελπίδα φωτός στη σημερινή κατάσταση είναι το φράγμα Κατράρη. Από αυτό περιμένουμε:

1)Να καλύψει μεγάλο μέρος των αρδευτικών αναγκών της περιοχής ώστε οι σημερινές εστίες υδροδότησης να  προσανατολισθούν στην ύδρευση. Το αρδευτικό δίκτυο έχει ήδη δημοπρατηθεί.

2)Υπάρχει στην τελική της φάση, η μελέτη για εκμετάλλευση του φράγματος Κατράρη και για ύδρευση μέσω διυλιστηρίου και ενός ανάλογου δικτύου διανομής για  όλη την Νότια Χίο. Η μελέτη προβλέπεται να παραδοθεί στα τέλη του 2012.

3)Τέλος στις άμεσες προτεραιότητες της ΔΕΥΑΧ είναι η αύξηση της παραγωγής-επέκτασης των διυλιστηρίων Αγ.Γεωργίου και Ζυφιά και μέρος της παραγωγής αυτής να καλύψει τις ανάγκες γειτονικών οικισμών της Νότιας Χίου, Βέσσα, Λιθί, Ελάτα, Θολοποτάμι και Καλλιμασιά για να μειωθεί η άντληση από τις σημερινές γεωτρήσεις και κυρίως της Στενάχωρης, από την οποία υδροδοτούνται σήμερα.                                           

• Κεντρική Χίος

Βασικός κορμός της ενότητας αυτής είναι η περιοχή της ευρύτερης λεκάνης  Κορακάρη με τους οικισμούς της και είναι, η πλέον πυκνοκατοικημένη με τις μεγαλύτερες ανάγκες. Στην γεωγραφική αυτή ενότητα έχουν συγκεντρωθεί διαχρονικά τα μεγαλύτερα  προβλήματα τα οποία στην συνέχεια θα συζητήσουμε.

Όμως ας δούμε την πορεία του προβλήματος διαχρονικά:

Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα κομβικό σημείο.

1)Έχουμε ένα παλιό και κατακερματισμένο δίκτυο διανομής, κατασκευασμένο πάνω σε διαφορετική φιλοσοφία, αυτή των παλαιών δήμων, που εντοπίζεται  στις παροχές, στις διατομές, ακόμη και τις πηγές υδροληψίας.

2)Η πληθυσμιακή αύξηση στην λεκάνη Κορακάρη, δημιούργησε επί πλέον ανάγκες και σήμερα η ετήσια έλλειψη της λεκάνης υπολογίζεται (κατά Παρασχούδη) σε 1.000.000m3 ανά έτος.

3)Η κάλυψη της παραπάνω έλλειψης είναι απαραίτητος όρος για να έχουμε κάποτε                   

 στις βρύσες μας νερό χωρίς χλωριόντα ,χωρίς υδράργυρο κατάλληλο για κάθε χρήση και φυσικά πόσιμο.

   Επιχειρησιακό  πρόγραμμα δράσης

1) Άρδευση

Βρισκόμαστε στη τελική φάση οριστικής επίλυσης του αρδευτικού ζητήματος του Κάμπου μέσω μιας πρωτοποριακής εφαρμογής .Αυτή είναι επαναχρησιμοποίηση των εκροών του βιολογικού για άρδευση. Η πρόταση βρίσκεται στην τελική της φάση με πιθανότητες ένταξης  95 % στο ΕΣΠΑ τους πρώτους μήνες του 2012. Έτσι θα διαθέσουμε στην ευρύτερη λεκάνη Κορακάρη τεράστιες ποσότητες αρδευτικού νερού σε άριστη ποιότητα ώστε να μειωθεί αντίστοιχα η αντλούμενη ποσότητα μέσω των γεωτρήσεων άρδευσης, που θα ακινητοποιηθούν, και που σήμερα αντλούν ποσότητες τριπλάσιες της ύδρευσης. Έτσι αρχικά θα εμπλουτίζεται η λεκάνη Κορακάρη και ελπίζουμε σε λίγα χρόνια να την επαναφέρουμε στην παλαιά καλή της εποχή. Η μεθοδολογία που ακολουθούμε είναι δοκιμασμένη, εφαρμόζεται ήδη σε Ελλάδα και εξωτερικό και τα οφέλη είναι ορατά και μετρήσιμα.

2) Ύδρευση

Καλλιεργούμε και αναπτύσσουμε τρία βασικά κέντρα παραγωγής διασυνδεδεμένα μεταξύ τους.

α). Βόρεια

Εκεί βρίσκονται οι πηγές του Δελφινιού, που τους υγρούς μήνες έχουν τεράστιες δυνατότητες.

Σήμερα ενισχύουν το σύστημα ύδρευσης της πόλης της Χίου και Βροντάδου με 200m3/ώρα περίπου. Στο μέλλον προβλέπουμε παράλληλα με τα παραπάνω ένα μεγαλύτερο μέρος της πηγής να οδηγείται για αποθήκευση στο φράγμα Σαραπιού για να το εκμεταλλευόμαστε το καλοκαίρι μέσω ενός διυλιστηρίου.

Στη Βόρεια επίσης περιοχή δραστηριοποιούνται οι μονάδες αφαλάτωσης της Δ.Ε.Υ.Α.Χ. που εκμεταλλεύονται τα υφάλμυρα νερά του Θόλους και ενισχύουν το υδατικό ισοζύγιο της πόλης τους καλοκαιρινούς μήνες με 2.000-2.500m3/ημερησίως.

β). Κεντρικά

Θα γίνει επέκταση του διυλιστηρίου της Ψαρόπετρας ώστε η παραγωγή του από 200m3/ώρα να φτάσει στα 500m3/ώρα.

Ταυτόχρονα θα γίνει διασύνδεση (τροφοδοσία) με το Κόρης Γεφύρι ώστε η λειτουργία του να είναι δυνατή και την καλοκαιρινή περίοδο, δηλαδή όλο το χρόνο. Εκεί προβλέπουμε να κατασκευάσουμε και τις κεντρικές δεξαμενές αποθήκευσης καθώς και κεντρικό σημείο διανομής νερού.

γ). Νότια

Θα συντηρήσουμε, θα αξιοποιήσουμε και θα επεκτείνουμε το υπάρχον διυλιστήριο στο Ζυφιά από τα 35m3/ώρα, στα 100m3/ώρα και θα διασυνδέσουμε  το δίκτυο διανομής του με αυτό της Κεντρικής Χίου ώστε να δημιουργήσουμε έναν άξονα Βορρά - Νότου που θα αλληλοϋποστηρίζονται και θα καλύπτει τις ανάγκες όλων των οικισμών Χίου, Βροντάδου, Αγ.Μηνά και Καμποχώρων.

Πάνω σε αυτήν τη φιλοσοφία κινούμαστε με υποστηρικτές μελέτες και υποέργα που ελπίζουμε να εντάξουμε σταδιακά σε χρηματοδοτικά προγράμματα και βρισκόμαστε πολύ κοντά στο στόχο.

Γράφει: ο Μιχ. Φυτούσης 

Δημοτικός Σύμβουλος και Πρόεδρος της ΔΕΥΑΧ.

www.chiospress.gr